25 listopada 2017 w „Warszawskiej Szkole Zarządzania – Szkole Wyższej” – odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Partycypacja pracowników w zarządzaniu i własności. Zasady, praktyka, trudności i rozwój”. W panelu dyskusyjnym uczestniczył Zygmunt Mierzejewski.
Otwierając konferencję Rektor Waldemar Gajda podkreślił dużą wagę rozpoczynającej się Konferencji.
Celem konferencji jest przedstawienie i pogłębienie wiedzy oraz świadomości pracowników, działaczy związkowych i pracodawców w zakresie partycypacji pracowników w zarządzaniu i własności oraz nadanie impulsu do szerokiego wdrażania zasad i rozwiązań partycypacji pracowniczej; przybliżenie koncepcji akcjonariatu pracowniczego i partycypacji pracowników w zarządzaniu oraz zasad solidarności społecznej i demokracji gospodarczej.
Natomiast celem utylitarnym konferencji jest integracja i wymiana doświadczeń środowisk opowiadających się za partycypacją pracowniczą w Polsce, ale także międzynarodowych środowisk naukowych.
Przyjęta tematyka konferencji to:
– formy partycypacji pracowniczej w zarządzaniu i efekty realizacyjne,
– formy partycypacji pracowniczej we własności i efekty realizacyjne,
– korzyści z partycypacji pracowniczej dla państwa, przedsiębiorstw i instytucji,
– partycypacja pracownicza jako szansa dla związków zawodowych,
– zalecenia Unii Europejskiej dotyczące partycypacji pracowniczej i stanowisko polskich władz w tym zakresie,
– trudności i bariery w realizacji i upowszechnieniu w Polsce zasad partycypacji w okresie transformacji ustrojowej i czasach współczesnych,
– rozwój partycypacji pracowniczej w innych krajach w tym na Zachodzie i w Stanach Zjednoczonych,
– zarząd właścicielski a załogi pracownicze – stosunki wzajemne wczoraj, dziś i jutro,
– stan świadomości i zainteresowania pracowników w Polsce różnymi formami partycypacji we własności i zarządzaniu,
– partycypacja pracownicza a solidarność społeczna i zaangażowanie obywatelskie.
Mamy nadzieję, że zaproponowana problematyka oraz formuła konferencji, oparta na wymianie doświadczeń praktyków oraz osiągnięć środowiska akademickiego będą okazją do wypracowania propozycji rozwiązań, które bezpośrednio przełożą się na działania w obszarze zastosowania praktycznego w dziedzinie partycypacji pracowników w zarządzaniu i własności.
Obecność Przedstawicieli organizacji pracodawców, związków zawodowych i ekspertów z tej tematyki oraz międzynarodowych gości stanowi dla nas szczególną wartość i zaszczyt,
Następnie referat wprowadzający wygłosił Włodzimierz Bojarski.
W materiałach znajduje sie publikacja Kodeks Społecznej gospodarki rynkowej proszę o zapoznanie sie z nim i stosowanie tam zawartych tez w przyszłości wszystkich uczestników życia publicznego.
Podstawowe zasady ustrojowe społecznej gospodarki rynkowej zapisane są w polskiej konstytucji z 1997r podobnie jak w Art 3 traktatu z Lizbony. Niestety, te zasady ustrojowe nie są szerzej znane i realizowane w praktyce. Świtowy kryzys finansowy ostatnich lat dodatkowo uwypuklił ich wagę i pozytywne znaczenie. Istnieje więc ważna i pilna potrzeba powszechnej znajomości tych zasad w całym społeczeństwie oraz ich konsekwentnego wprowadzania w życie społeczno-gospodarcze kraju.
1. Społeczna gospodarka rynkowa jest tworzona przez społeczeństwo obywatelskie na zasadach solidarności, praw2dy i sprawiedliwości. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i parw człowieka i obywatela, a jej poszanowanie jest obowiązkiem władz publicznych.
2. Społeczna gospodarka rynkowa rozwija się zgodnie z konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi demokratycznego państwa prawa i stanowi własność wszystkich obywateli. Wszystkie warstwy, grupy społeczne, związki zawodowe oraz regiony kraju wyrażają sie w życiu publicznym i prezentują swoje stanowisko w parlamencie.
3. Władze państwowe pełnią obowiązki strażnika wspólnego bezpieczeństwa, gospodarza dóbr narodowych i publicznych, kreatora porządku społeczno-gospodarczego oraz promotora ogólnego dobra i rozwoju. Stosunki między obywatelem i rodziną a kompetencjami organów publicznych podlegają zasadzie pomocniczości.
4. Społeczna gospodarka rynkowa stanowi mechanizm sprawnego i dynamicznego państwa – regulowanej, racjonalnej gospodarki i programowania rozwojowego, które poprzez powszechną aktywizację zawodową i przedsiębiorczość oraz rozwój nauki i kultury, zapewnia trwały wzrost gospodarczy.
5. Społeczna gospodarka rynkowa to nie jest obumierające państwo opiekuńcze, ani dziki, neokolonialny kapitalizm, ani komunistyczny totalitaryzm. To jest trzecia droga (tak powszechna w wielu krajach zachodnich) , wyważona między wynaturzonymi skrajnościami ustrojowymi.
6. Społeczna gospodarka rynkowa jest wielosektorowa: obejmuje własność prywatną, spółdzielczą, wspólnotową ,komunalną, państwowa i mieszaną.
7. W społecznej gospodarce rynkowej państwo zapewnia uczciwą konkurencję rynkową, przeciwstawia sie szkodliwej dominacji, porozumieniom monopolowym i importowi dotowanych produktów. ostrość konkurencji jest łagodzona zasadą współpracy i solidarności przedsiębiorców oraz wspólnych interesów i dobra kraju.
8. Społeczna gospodarka rynkowa jest systemem większej sprawiedliwości społecznej i progresywnych podatków, bez nędzarzy i miliarderów, bez nadmiernych rozpiętości dochodowych i majątkowych.
9. Na tych podstawach i zasadach społecznej gospodarki rynkowej umacnia sie solidarność i zaufanie społeczne, poczucie współodpowiedzialności narodowej. Poszerza się aktywność organizacji społeczno-gospodarczych i rzeczywista demokracja dialogowa, gospodarcza i samorządowa.
Następnie odbył się panel tematyczny. Osoby uczestniczące w Panelu:
1. Armen Artwich – Zastępca Dyrektora Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju.
2. Zbigniew W. Żurek – Wiceprezes Business Centre Club.
3. Leszek Miętek – Prezydent Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce.
4. Zygmunt Mierzejewski – Sekretarz Generalny Forum Związków Zawodowych, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Inżynierów i Techników.
5. Zbigniew Majchrzak – Przewodniczący Krajowego Sekretariatu Budownictwa i Przemysłu Drzewnego NSZZ „Solidarność”, członek Zespołu Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” do spraw rozwoju przemysłu
6. Adam Jarosiński – Sekretarz Związku Zawodowego Przemysłu Elektromaszynowego.
7. Krzysztof Ludwiniak – Prezes Fundacji „Forum Rozwoju Akcjonariatu Pracowniczego i Kapitału Krajowego”.
8. Piotr Ciompa – ekspert Instytutu Spraw Obywatelskich.
9. Jan Koziar –ekspert Polskiego Lobby Przemysłowego.
W swoim wystąpieniu kol. Zygmunt Mierzejewski podkreślił, że od wielu lat walczymy o znaczącą rolę akcjonariatu pracowniczego, tak we własności jak i w zarządzaniu. Uczestniczyliśmy w negocjacjach Paktu o przedsiębiorstwie państwowym na początku transformacji i wtedy wymusiliśmy zapisy umożliwiające załogom firm udział we własności. Niestety życie pokazało dużą naiwność – wiarę, że jest to początek budowania klasy średniej. Naciski polityczne i ekonomiczne szybko doprowadziły do sprzedania udziałów w firmach przez pracowników, którzy je otrzymali. Prace Komisji Trójstronnej w wielu aspektach wychodziły na przeciw oczywistym patologiom w życiu gospodarczym i staraliśmy się je niwelować z różnym skutkiem. Prowadzę Zespół ds. funduszy europejskich ( TK potem RDS) i tam wspólnie partnerzy społeczni szukają możliwości przeznaczenie części środków europejskich na wzmocnienie roli dialogu społecznego, partycypacji pracowniczej w różnych aspektach życia gospodarczego kraju. Koncepcja Spółek Pracowniczych pojawiła się w Polsce w 1981 (idea samorządności pracowniczej). W 1990 opracowano społeczny projekt ustawy, który wprowadzał kategorię SP do gospodarki. Pomimo tych możliwości jedynie tworzono SP w sytuacjach podbramkowych (likwidacja lub spółka). Jedną z przyczyn niskiej skuteczności rządowego programu PP było pominięcie elementu edukacyjnego w procesie tworzenia SP. W związku z powyższym istnieje konieczność stworzenia rozbudowanych programów informacyjno-edukacyjnych, adresowanych do świadomości pracowników, akcentujących wartość dodaną akcjonariatu pracowniczego. Chodzi o ograniczenie skali antagonizmu między kapitałem a pracą, propagowanie nowego typu społecznej odpowiedzialności właścicielskiej oraz wprowadzanie rozwiązań partycypacyjnych w systemie zarządzania. Istotą sukcesu SP na zachodzie jest połączenie udziału we własności z partycypacją w zarządzaniu, dzięki temu powstaje nowy typ odpowiedzialności biznesowej, co jest widoczne w sferze stosunków pracy, stosunków z klientem oraz wynikach ekonomicznych. Firmy tego typu zyskują korzystne przesłanki ekspansji.
Forum Związków Zawodowych wyszło na przeciw oczekiwaniom społecznym, stworzyło i zrealizowało ambitny projekt Spółki pracownicze – przepis na sukces.