W dniu 5 kwietnia 2018 r. odbyła się się konferencja dotycząca działań realizowanych w ramach instrumentów zarządzanych centralnie przez Komisję Europejską tj. HORYZONT 2020, COSME i instrumenty finansowe organizowana przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.
W Konferencji uczestniczył przedstawiciel naszego związku kolega Zygmunt Mierzejewski.
Konferencja była okazją do zaprezentowania i dyskusji nad wnioskami i rekomendacjami dot. udziału polskich beneficjentów programu COME i intrumentów finansowych oraz Horyzont 2020.
Kilka informacji o programach ramowych:
HORYZONT 2020 – program ramowy w zakresie badań naukowych oraz innowacji, który został przyjęty przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej w grudniu 2013 roku. Horyzont 2020 to do tej pory największy projekt realizowany przez Unię w zakresie badań i innowacji. Swoim zakresem obejmuje trzy dotychczas odrębne programy wspierania badań na poziomie unijnym. Są to:
• 7. Program Ramowy UE w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji
• dedykowaną innowacyjności część Programu Ramowego na Rzecz Konkurencyjności i Innowacji (CIP)
• działania Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT).
W ciągu 7 lat (2014 – 2020) na nowatorskie badania i innowacyjne rozwiązania przeznaczone zostanie łącznie 77 028,3 mln euro.
Struktura programu Horyzont 2020 została oparła na trzech zasadniczych, wzajemnie wspierających się priorytetach:
• Doskonała baza naukowa
• Wiodąca pozycja w przemyśle
• Wyzwania społeczne
uzupełnionych przez dodatkowe cele szczegółowe:
• Upowszechnianie doskonałości i zapewnienie szerszego uczestnictwa
• Nauka z udziałem społeczeństwa i dla społeczeństwa
oraz działania Wspólnego Centrum Badawczego i Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii.
Przykładowe zagadnienia przekrojowe w H2020
• ułatwianie drogi „od pomysłu do przemysłu”
• interdyscyplinarne i międzysektorowe badania naukowe i innowacje
• nauki społeczne, ekonomiczne i humanistyczne
• wspieranie funkcjonowania i realizacji Europejskiej Przestrzeni Badawczej i Unii innowacji
• poszerzenie uczestnictwa w badaniach naukowych i innowacyjności w UE
• współpraca z państwami trzecimi
• zaangażowanie MŚP w badania naukowe i innowacje oraz szersze uczestnictwo sektora prywatnego
• zwiększenie atrakcyjności zawodu naukowca
• ułatwianie ponadgranicznej i międzysektorowej mobilności naukowców.
Ministerstwo Nauki zaproponowało wspólne działanie na rzecz Programu. Działania te opisane są w Pakcie dla Horyzontu 2020. Pod tym dobrowolnym zobowiązaniem do wspierania i aktywizacji zespołów badawczych w pozyskiwaniu pieniędzy ze wspólnego europejskiego budżetu na rozwój nauki podpisało się już ponad 340 jednostek naukowych.
Program COSME
W grudniu 2013 r. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej przyjęły Program ramowy na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw 2014-2020 COSME (Programme for the Competitiveness of Enterprises and small and medium-sized enterprises).
Główne cele programu to:
• wzmocnienie konkurencyjności i trwałości unijnych przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich, oraz
• krzewienie kultury przedsiębiorczości, wspieranie tworzenia miejsc pracy oraz wzrostu MŚP.
Budżet programu to 2,3 miliarda euro, z czego co najmniej 60% (1,4 mld euro) zostanie przeznaczone na instrumenty finansowe.
Program COSME stanowi kontynuację Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji (Competitiveness and Innovation Framework Programme– CIP) na lata 2007-2013. Program CIP stworzono przede wszystkim w celu promowania konkurencyjności europejskich małych i średnich przedsiębiorstw, przez wsparcie działalności innowacyjnej, zapewnienie lepszego dostępu do finansowania oraz świadczenie usług wsparcia dla biznesu. W latach 2014-2020 wsparcie konkurencyjności oraz małych i średnich przedsiębiorstw jest kontynuowane w programie COSME, natomiast wsparcie działalności innowacyjnej uwzględniono w programie Horyzont 2020, wzajemnie uzupełniającym się z programem COSME.
W ramach programu COSME realizowane są cztery kierunki działań:
Poprawa dostępu do rynków, dzięki usługom Enterprise Europe Network dla przedsiębiorców, obejmującym m.in.:
• usługi informacyjne nt. prawa Unii Europejskiej oraz udziału w programach unijnych,
• wsparcie w pozyskaniu partnerów zagranicznych, w Unii Europejskiej oraz poza UE,
• doradztwo w zakresie możliwości finansowania,
• wsparcie transferu innowacji i technologii,
• zapewnienie komunikacji pomiędzy przedsiębiorstwami a Komisją Europejską w sprawie warunków prowadzenia działalności gospodarczej w UE.
Poprawa dostępu małych i średnich przedsiębiorstw do finansowania, dzięki instrumentom finansowym:
• Instrument Gwarancji Kredytowych
• Instrument Kapitałowy dla Wzrostu
Poprawa warunków dla tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw, przez:
• ograniczenie obciążeń administracyjnych i prawnych, m.in. dzięki redukcji obowiązkowej sprawozdawczości,
• identyfikację i rozpowszechnianie dobrych praktyk we wspieraniu przedsiębiorczości na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym,
• analizę efektywności narzędzi wspierania przedsiębiorczości w poszczególnych krajach,
• wsparcie poszczególnych sektorów, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki.
Promocja przedsiębiorczości i kultury przedsiębiorczości, przez:
• Edukację nt. przedsiębiorczości – COSME wspiera wymianę informacji na temat najlepszych praktyk w edukacji nt. przedsiębiorczości.
• Poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej, dla umożliwienia wzrostu i rozwoju przedsiębiorstw. Wraz z poprawą systemu prawnego oraz podatkowego, przygotowane zostają rekomendacje dotyczące najlepszych sposobów wsparcia przedsiębiorstw w poszczególnych etapach ich rozwoju. Szczególna uwaga zostanie poświęcona firmom internetowym.
• Szczególne narzędzia dla wybranych grup – specjalnymi programami obejmowane są wybrane grupy społeczne, jak osoby młode, kobiety lub starsi przedsiębiorcy.
Otworzył konferencję P.Chorąży podsekretarz Stanu w MIiR. W swojej wypowiedzi podkreślił, że mamy niewykorzystane szanse i trzeba zintensyfikować działania idące w kierunku lepszego wykorzystania środków. następnie przedstawiono prezentację wyników analizy nt. udziału polskich beneficjentów w instrumentach zarządzanych centralnie przez KE – HORYZONT 2020 – Pani dr Marta Mackiewicz, ECORYS; Informacja nie jest budująca jesteśmy daleko za innymi krajami . Jesteśmy w dalszym ciągu płatnikiem w tym programie.
Następnie odbył się panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli instytucji zaangażowanych w realizację programu HORYZONT 2020, KE oraz beneficjentów projektów. Wszyscy przedstawiali konieczność lepszej informacji i działań odgórnych.
Po przerwie przedstawiono prezentację wyników analizy nt. udziału polskich beneficjentów w instrumentach zarządzanych centralnie przez KE- COSME oraz instrumentów finansowych – Pan dr Maciej Gajewski oraz Pan Jan Szczucki – PAG UNICONSULT; następnie odbył się panel dyskusyjny.
